نمودارهای جهان‌نگارانه در اسلام

نویسندگان

  • احمد قره مصطفی استاد دانشگاه مریلند
چکیده مقاله:

نویسنده در ابتدا اشاره‌‌ای به بحث مهم جهان‌‌شناسی در اسلام نموده و آن را از منظر دو منبع مهم اسلام یعنی قرآن و سنت، به شکلی مختصر مورد واکاوی قرار داده، و در ادامه به شناخت نمودارهای جهان‌‌نگارانه در اسلام، با توجه به سه سنت فکری فلسفی ـ علمی، گنوسی و عرفانی پرداخته است. نویسنده رشد و تبلور گرایشهای کلامی را در عدم به وجود آمدن یک سنت مجزای مبتنی بر تأملات جهان‌‌شناسانه دینی در اسلام مؤثر دانسته و به تأثیر یونان، هند و ایران در ظهور این سه سنت فکری اشاره کرده است؛ از جمله مهم‌‌ترین مواد تأثیرگذار بر شکل‌گیری نمودارهای جهان‌‌نگارانه در درون این سه سنت فکری، می‌‌توان به تأثیر جهان‌‌شناسیهای ارسطویی و بطلمیوسی بر نظامهای کلامی و فلسفی، نظام هفت اقلیم بر جغرافیای اسلامی و آموزه‌‌های نوافلاطونی بر حکمت گنوسی و عرفانی اشاره کرد. در ضمن، این نمودارهای جهان‌‌نگارانه نیز شامل طرحهایی درهم تنیده از افلاک سیاره‌‌ای، افلاک تحت قمر عناصر چهارگانه، بروج دوازده‌‌گانه، جهات اصلی چهارگانه، جهان معدنی و حتی اعضای اصلی بدن انسان می‌‌شدند. نویسنده با توجه به گستره وسیع نمودارهای جهان‌‌نگارانه در نُسَخ خطی برجای مانده، دست به گزینش زده و تنها شماری از این نمودارها را براساس سه سنت مذکور، مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. این نمودارها متعلّق و یا منتسب به علما و دانشمندانی از هردو مذهب شیعه و سنی و با مشربهای فکری متنوّع هستند که از جمله این شخصیتها می‌‌توان به این افراد اشاره کرد: جابر بن حیّان، اخوان الصفا، ابویعقوب سجستانی، ابوریحان بیرونی، ناصرخسرو، حامدی، حمیدالدین کرمانی، ابن‌‌عربی، سید حیدر آملی و ابراهیم حقّی.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نمودارهای جهان نگارانه در اسلام

نویسنده در ابتدا اشاره ای به بحث مهم جهان شناسی در اسلام نموده و آن را از منظر دو منبع مهم اسلام یعنی قرآن و سنت، به شکلی مختصر مورد واکاوی قرار داده، و در ادامه به شناخت نمودارهای جهان نگارانه در اسلام، با توجه به سه سنت فکری فلسفی ـ علمی، گنوسی و عرفانی پرداخته است. نویسنده رشد و تبلور گرایشهای کلامی را در عدم به وجود آمدن یک سنت مجزای مبتنی بر تأملات جهان شناسانه دینی در اسلام مؤثر دانسته و ...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

تاثیر داده های گمشده در نمودارهای رشد

سابقه و هدف: استفاده از منحنی رشد قدرتمندترین وسیله پایش رشد کودکان می باشد و از این طریق می توان انحرافات از الگوی رشد طبیعی را بموقع تشخیص داد. ریزش داده ها و مقادیر گمشده از مشکلات معمولی در تجزیه و تحلیل داده های طولی رشد محسوب می شود. لذا اهمیت دارد که با برآورد نمودن مقادیر گمشده، داده ها کامل شده و در مسیری مناسب و صحیح جهت تحلیل قرار داده شوند. مواد و روش ها: این مطالعه طولی طی دو سال ب...

متن کامل

بررسی نمودارهای پاشش امواج ریلی

امواج ریلی امواجی سطحی به شمار می روند که در محیط های لایه ای، پاششی اند. برای تحلیل پاشش امواج یادشده،روش های متعددی وجود دارند که از این بین استفاده از روش های ماتریسی برای محیط های لایه ای کشسان بر رو ش های دیگر برتری دارد. درروش ماتریسی برای محیط های لایه ای، شرایط مرزی مربوط به مرزهای مختلف به یکدیگر مرتبط می شوندو رابطه ای برای محاسبهء پاشش امواج ریلی به دست می آید که باید با استفاده از م...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 43

صفحات  31- 59

تاریخ انتشار 2016-05-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023